DÒNG CHẢY NGHỆ THUẬT ……………………………với BPHạĐỏ
BẠCH YẾN – Giọng Hát Huyền Thoại
«Chiều chưa đi màn đêm rơi xuống . Đâu đấy buông lững lờ tiếng
chuông. Đôi cánh chim bâng khuâng rã rời. Cùng mây xám về ngang
lưng trời….» Lời nhạc Đêm Đông của Cố Nhạc Sĩ Nguyễn Văn Thương
đang bắt đầu trải ra một đêm vắng, chỉ thấy một nẻo đường hun hút xa
xăm với vóc dáng đơn độc của người «cô lữ đêm đông không nhà »
ngơ ngác không biết về đâu… Tôi nhắm mắt lại, suy nghĩ thêm về hình
tượng tha phương thì dường như tâm tình cô liêu trong bài nhạc bỗng
dưng rạn vỡ và tan chảy qua giọng hát huyền thoại của Danh Ca Bạch
Yến với hành trình 60 năm âm nhạc của chị … Được biết, nhịp điệu gốc
của bài Đêm Đông (ra đời năm 1939) là Tango. Tuy nhiên, khi trình diễn
năm 1957, Bạch Yến đã sáng tạo hát với điệu Slow Rock, được nhiều
thính giả tán thưởng từ đó, kể cả tác giả Nguyễn Văn Thương. Từ đó,
bản Đêm Đông luôn đi liền với ca sĩ BY khắp năm châu.
Bạch Yến tên thật là Quách Thị Bạch Yến sinh năm 1942, chào đời tại
vùng châu thổ sông Cửu Long (miền Nam VN). Gia đình Bạch Yến
cho biết B.Y đã biết hát từ lúc 2 tuổi rưỡi (dù chưa biết nói)… nhưng
lần đầu tiên, B.Y được hát trên sân khấu lúc 7 tuổi tại rạp Norodom
Phnom Penh, Cao Miên (Cambodia). Năm 1953, đoạt Giải Nhất HUY
CHƯƠNG VÀNG Thi Ca Nhi Đồng do Đài Phát Thanh Pháp-Á (Radio
Diffusion France-Asie Saigon) trao tặng. Năm 1954, B.Y là nghệ sĩ biểu
diễn “MôTô Bay” được nhiều người hâm mộ, nhất là giới trẻ. Năm 1956,
B.Y trở lại với âm nhạc. Ca Sĩ Bạch Yến sớm nổi tiếng tại SG với giọng
hát đặc biệt “trầm” dù thuộc loại giọng cao (mezzo-soprano) ngân nga
với làn hơi phong phú qua những nhạc phẩm bất hủ như “Đêm Đông” và
các nhạc phẩm ngoại quốc bằng tiếng Pháp, Anh, Tây Ban Nha, Ý, Nhật
hoặc Do Thái . Năm 1961, B.Y sang Paris để trau dồi nghệ thuật, được
hãng đĩa Polydor mời thâu và đưa đi trình diễn vòng quanh Pháp, Bỉ,
Đức và Áo…và theo hợp đồng, Bạch Yến phải hát loại nhạc twist thịnh
hành lúc bấy giờ. Thời gian ở Âu châu này được đánh dấu bằng ba đĩa
hát và vài phim Scopitones (như clips hiện giờ). Ca Sĩ Bạch Yến cho
biết “ làm việc với hãng diã Polydor là một kinh nghiệm lớn trong bước
đầu đi hải ngoại từ những tập dượt tới thâu thanh lưu diễn quanh Âu
châu …đều là những kỷ niệm không thể quên”.
Năm 1965, Bạch Yến được Host Ed Sullivan mời sang Mỹ tham gia Ed
Sullivan Show – đây là chương trình truyền hình ăn khách nhất nước
Mỹ thời bấy giờ với 35 triệu khán giả. Từ một Hợp Đồng hai tuần với
Ed Sullivan Show, B.Y đã được cơ hội tiếp nối 12 năm lưu diễn khắp
nước Mỹ với những nghệ sĩ thượng thặng như Bob Hope, Bing Crosby,
Bing Crosby, Bạch Yến, Bob Hope
Bạch Yến trong chương trình của Bob Hope
Mike Douglas, Joey Bishop, Pat Boone. Sau đó, B.Y tiếp tục trình diễn
ở Canada, Mexico, Venezuela, Colombia, Panamá…bên cạnh những
Danh Hài như Jimmy Durante, Carlos Amarán (Panamá) kiêm Tác Giả
bài Historia de Un Amor (1955 ) – bài này có một thời rất phổ biến trên
thế giới với tên Pháp là Histoire d’un Amour. Ca Sĩ Bạch Yến đã cùng
với Nhạc Sĩ Dương Cầm danh tiếng Liberace diễn quanh 46 tiểu bang
nước Mỹ. Cánh chim Bạch Yến bay cao trong thế giới nghệ thuật và từ
từ quen biết giới nghệ sĩ rộng hơn… Với Jimmy Durante thì được quen
Frank Sinatra. Với Liberace thì học hỏi thêm kinh nghiệm cách trình
diễn. Với Danh Ca Frankie Avalon thì hiểu thêm cách hát trong các phim
ảnh. Đặc biệt nữa là Frankie Ạvalon, Mike Wayne cũng đã mời B.Y về
Hollywood để hát trong phim “Mũ nồi xanh” (The Green Berets) do Tài
Tử John Wayne đóng vai chính.
Ca Sĩ Bạch Yến thích nghe nhạc, điện tử và đi bộ. Lúc Bạch Yến tái ngộ
Paris cũng là lúc cuộc đời và sự nghiệp của Bạch Yến bước vào một giai
đoạn mới cực kỳ quan trọng với duyên gặp gỡ Nhạc Sĩ kiêm Nhà Nghiên
Cứu Dân Tộc Nhạc Học Trần Quang Hải (con trai của Giáo Sư Tiến Sĩ
Trần Văn Khê). Thời gian sau, TQH đã trở thành phu quân của B.Y. Đây
chính là người đã thuyết phục B.Y trở về với nhạc Dân Tộc Việt Nam.
Kết quả là đôi uyên ương đã cùng nhau trình diễn trên 3,000 buổi hát
Dân Ca khắp năm châu, dù thỉnh thoảng Bạch Yến vẫn hát tân nhạc
để đáp lại tấm thịnh tình của những người hâm mộ mình… Cả hai đã
thâu chung 8 dĩa hát 33 tua (LP 33). Một CD cùng một Dĩa đã được giải
thưởng Grand Prix du Disque de l’Académie Charles Cros năm 1983.
Ca Sĩ Bạch Yến rất tin duyên số trong tình cảm và nghề nghiệp. Chị tâm
sự rằng “Tôi thích hát nhạc thời trang “quốc tế“ vì đã được thấm nhuần
từ lúc trẻ thơ 2 tuổi. Đồng thời, tôi thích Dân Ca Việt Nam khi trưởng
thành. Tuy là ca sĩ nhạc thời trang, nhưng tôi rất thích nghe nhạc cổ điển
Tây phương”. Tôi hỏi B.Y về quan niệm / ý thức / kỹ thuật âm nhạc để
thể hiện tốt, để toát ra được cái hồn thơ trong nhạc khi hát thì chị không
do dự và nói rằng “Âm nhạc là nguồn sống của tôi, nó là hơi thở rất cần
thiết cho cả đời tôi. Đương nhiên ca sĩ phải thuộc làu bài hát, luyện thật
kỹ lời ca, hiểu ý bài mới lột tả hết tình cảm của mình rồi mới truyền tới
người nghe. Thuộc làu tất cả bài… nhờ luyện tập nhiều”.
Ca Sĩ Bạch Yến thông thạo 6 sinh ngữ nên việc hát những ngôn ngữ
khác nhau đối với chị không có gì khó khăn. Sức mạnh giúp B.Y tồn tại
đến hôm nay là nhờ chị yêu nghề và luôn luôn giữ gìn sức khỏe. B.Y cho
biết “Từ khi trở thành ca sĩ chuyên nghiệp tới nay gần 60 năm rồi mà tôi
vẫn tiếp tục trình diễn. Nếu sức khỏe cho phép, tôi sẽ tiếp tục hát mãi
mãi »
GS Nhạc Sĩ Trần Quang Hải đã gặp Ca Sĩ Bạch Yến ở Paris và Tình
Yêu được bắt đầu ở thành phố lãng mạn này. Ông đã hướng dẫn B.Y đi
vào thế giới nghệ thuật âm nhạc dân tộc truyền thống, đã tạo cho khán
giả đến gần với nhạc truyền thống (traditional music). Chị nói “Tôi rất
hãnh diện hát nhạc quê hương mình. Anh Trần Quang Hải làm văn hoá,
tôi làm văn nghệ. Hai chúng tôi đều yêu và phụng sự âm nhạc. Nhờ vậy
chúng tôi yêu thương gắn bó nhau bền chặt tới nay. Sau nhiều năm trình
diễn nhạc cổ truyền khắp nơi, anh TQH và tôi đã phô trương nhiều điểm
hay của nhạc Việt Nam mà ít người biết tới. Đó là một sứ mạng làm cho
chúng tôi rất hãnh diện ». B.Y nói thêm «Dĩ nhiên là người, chúng ta
luôn có khuyết điểm. Lòng yêu mến của khán giả sẽ đền bù cho tất cả
những thiếu sót không thể tránh khỏi của chúng tôi”.
Đối với Ca Sĩ Bạch Yến, bí quyết giữ thăng bằng cho Tình Yêu & Gia
Đình & Đam Mê Nghệ Thuật tuy không dễ tìm nhưng chị đã tìm được.
Chị đã đồng ý với tôi là Trong tình yêu cũng cần có Tự Do nhưng mình
cần phải thể hiện sự thông thoáng trong tình yêu lứa đôi đúng nơi và
đúng lúc. Ca Sĩ Bạch Yến cũng rất tự tin khi nói ra bí quyết trong bao
nhiêu năm nay là «Trong tình yêu, Tự Do là một yếu tố rất quan trọng vì
Tự Do nuôi dưỡng tình yêu. Lòng tin tưởng và sự tôn trọng lẫn nhau là
nồng cốt cho tính cách trường tồn của tình yêu ».
Nói về Tự Do, tôi được biết trong dịp Lễ Độc Lập Hoa Kỳ (July 4th), Ca
Sĩ Bạch Yến được mời sang Mỹ để hát trong Show DạTiệc/ Dạ Vũ Lễ
Độc Lập July 4th, 2014 từ 7 :30pm đến 1am tại Nhà Hàng Mon Amour
cùng với nhiều Ca Sĩ khác như : Lam Anh, Hồ Lệ Thu, Nhật Hạ, Thúy
Hằng, Chung Tử Lưu, Huy Du, Quang Toàn, Quang Duy…….Tôi hỏi vị
Đại Diện Ban Tổ Chức là Ca Sĩ Chung Tử Lưu về lý do mời Danh Ca
Bạch Yến sang từ Âu Châu xa xôi… thì CTL trả lời một cách trân trọng
về chị như sau : « Bạch Yến là một tiếng hát tài năng và đầy ma lực. Từ
nhỏ , tôi đã gần như thuộc hết những giai điệu của tất cả những bài hát
VN lẫn Ngoại Quốc mà chị đã trình bày – từ Đêm Đông đến Nỗi Lòng ,
Em Tôi hay Tình Nữ Khóc Than , What ‘s Now My Love rồi Malaguena
Salerosa… Nói chung là không sót bài nào ! Và tôi vẫn ấp ủ trong lòng
sẽ thực hiện cho chị một Live Show tại Cali theo ý thích của mình. Tuy
nhiên, kỳ nầy mời được Chị là một điều rất vui. Tuy chưa phải là Live
Show riêng của chị nhưng sự góp mặt của Chị trong Show Dạ Tiệc /Dạ
Vũ trong ngày Lễ Độc Lập July 4th tới đây sẽ là một món quà cho những
người ái mộ giọng ca của chị, một ca sĩ có tầm vóc Quốc Tế rất đáng
ngưỡng mộ ».
Ca Sĩ Bạch Yến cho biết trong show July 4th Bạch Yến sẽ hát những bài khán
giả yêu thích và sẽ tặng thêm vài ngạc nhiên dành riêng cho khán giả
“hy vọng khán giả sẽ vừa ý để không bỏ công đến dự buổi nhạc này”.
B.Y tâm sự là chị luôn hồi hộp mỗi khi trình diễn trước khán giả trong rạp
lớn hay nhỏ, do đó, dĩ nhiên chị cũng sẽ lo lắng trong buổi diễn 4 tháng
7 sắp tới vì muốn khán giả được hài lòng. Ca Sĩ Bạch Yến nói sẽ hát vài
bài của NS Lam Phương mà chị chưa bao giờ hát trước đây. Tôi nói
với chị tôi rất thích chị hát nhạc phẩm “Cho Em Quên Tuổi Ngọc” do NS
Lam Phương sáng tác thì B.Y cho biết Bài nhạc này luôn luôn đem cho
B.Y một cảm xúc lớn vì NS Lam Phương đã có nhã ý viết bài này cho
chị. Ca Sĩ BạchYến cũng tiết lộ thêm về Đêm Dạ Tiệc / Dạ Vũ July 4th,
chị sẽ cho ra mắt một CD toàn nhạc Lam Phương và “mong khán giả
sẽ yêu thích”. Đối với người yêu âm nhạc nghệ thuật và giới trẻ, Ca Sĩ
Bạch Yến “hy vọng những ca sĩ trẻ sẽ hát với tâm hồn và kỹ thuật. Còn
riêng cá nhân B.Y thì chỉ mơ ước được tiếp tục hát cho tới lúc tim ngừng
đập ».
Bạch Yến là một Ca Sĩ đa tài, chị đã có công đóng góp vào sự phát triển
nền Ca Nhạc VN. Đồng thời, giới thiệu và phổ biến Nhạc VN với Cộng
Đồng Thế Giới. Sáu mươi năm đã đi qua trong một đời ca hát của Bạch
Yến. Thời gian vẫn không ngừng trôi … Âm Nhạc và Hơi Thở BạchYến
cũng vẫn còn đầy và bay bay theo ngày tháng …để rồi Giọng Hát Bạch
Yến sẽ mãi là Huyền Thoại cho dân gian.
,